Sau khi Luật Giám định tư pháp năm 2012 có hiệu lực pháp luật, UBND tỉnh đã kịp thời triển khai và thường xuyên chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Giám định tư pháp và văn bản hướng dẫn thi hành bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng; việc triển khai Kế hoạch đã được các cấp, các ngành, đặc biệt là các cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện có hiệu quả. Qua đó nhận thức của các cấp các ngành về vị trí, vai trò của hoạt động giám định tư pháp được nâng lên rõ rệt. UBND tỉnh đã ban hành nhiều Văn bản để triển khai thi hành Luật Giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh và thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp, Ban Chỉ đạo Đề án tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp (Đề án 250). Việc bảo đảm kinh phí, phương tiện hoạt động, cơ sở vật chất và các điều kiện cần thiết khác cho tổ chức giám định tư pháp công lập ở địa phương cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Trong 6 năm qua, công tác quản lý nhà nước và các hoạt động giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Hiện nay có 03 tổ chức giám định tư pháp thuộc thẩm quyền quản lý của UBND tỉnh, gồm Trung tâm Pháp y trực thuộc Sở Y tế, Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc Công an tỉnh và Trung tâm Kiểm định chất lượng công trình xây dựng- trực thuộc Sở Xây dựng. UBND tỉnh đã bổ nhiệm 21/38 giám định viên pháp y, kỹ thuật hình sự, tài nguyên và môi trường và 32/32 người giám định tư pháp theo vụ việc ở 8 lĩnh vực: Nông nghiệp và phát triển nông thôn; thông tin và truyền thông; tài chính; ngân hàng; văn hóa; xây dựng; công thương; tài nguyên và môi trường.
Để đảm bảo chất lượng hoạt động giám định tư pháp, tỉnh và một số bộ, ngành chuyên môn đã quan tâm hỗ trợ kinh phí mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác giám định, như: Xe ô tô; hệ thống giám định tài liệu VSC6000/HS, Docuchek, Doculab, kính hiển vi MZ8, đèn Polyray, máy ảnh kỹ thuật số, đèn soi đa phổ, valy, bột, kính lúp cầm tay; hệ thống sắc ký khí SHIMADZU GC-2010 Plus (cấp năm 2017); hệ thống máy sắc ký khí khối phổ GC/MS (cấp tháng 5/2018); Agilent 7890B (cấp tháng 10/2018); máy ly tâm và một số dụng cụ phòng thí nghiệm, hóa chất phục vụ công tác giám định hoá học, cháy nổ,... phục vụ công tác giám định hoá học; 03 bộ đồ mổ pháp y; 02 cưa xương; kính hiển vi; tủ ấm; máy ly tâm và các trang thiết bị, hóa chất khác phục vụ công tác giám định pháp y, sinh học...
Kết quả, các tổ chức giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh đã tiếp nhận và thực hiện 12.555 vụ việc trong tố tụng hình sự. Trong đó: lĩnh vực kỹ thuật hình sự với 9.402 vụ việc; lĩnh vực pháp y với 3.153 việc; lĩnh vực, xây dựng, văn hoá, thông tin và truyền thông với 06 việc. Các vụ việc giám định đã thực hiện đảm bảo chính xác, khách quan, vô tư, kịp thời, tuân thủ pháp luật và quy chuẩn chuyên môn.
Công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động giám định tư pháp được thực hiện thường xuyên, đã thực hiện và phối hợp thực hiện 08 cuộc giám sát, kiểm tra, qua đó kịp thời đánh giá đúng tình hình hoạt động giám định tư pháp cũng như diễn biến của những tệ nạn xã hội, để có biện pháp ngăn chặn, khắc phục những khó khăn, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước ở địa phương.
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động giám định tư pháp cũng còn một số khó khăn, hạn chế cần khắc phục trong thời gian tới, đó là: Mặc dù đã có nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Giám định tư pháp được ban hành (trên 40 văn bản từ nghị định đến thông tư, thông tư liên tịch) nhưng vẫn chưa đầy đủ, chất lượng một số văn bản hướng dẫn thực hiện còn hạn chế, chưa rõ ràng, cụ thể nên khó thực hiện; Về tổ chức giám định tư pháp công lập, tổ chức pháp y hiện có cả ở ngành y tế, công an và quân đội, nhất là ở địa phương, vừa có Trung tâm pháp y - tổ chức giám định tư pháp công lập và cũng có giám định viên pháp y làm giám định pháp y tử thi ở phòng kỹ thuật hình sự công an cấp tỉnh. Điều này dẫn đến có sự trùng lặp, chồng chéo nhất định về chức năng, nhiệm vụ giữa hai lực lượng này; Luật Giám định tư pháp quy định cho phép thành lập văn phòng giám định tư pháp ở lĩnh vực tài chính, xây dựng, ngân hàng và 3 chuyên ngành của lĩnh vực văn hóa là cổ vật, di vật, bản quyền tác giả,…
Để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh cũng như việc quản lý nhà nước đối với công tác giám định đảm bảo hiệu quả, UBND tỉnh, Sở Tư pháp tiếp tục hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra các tổ chức giám định; đồng thời, tiếp tục đề nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi, bổ sung Luật Giám định tư pháp phù hợp với thực tiễn tình hình./.
Đồng Trung Dũng
Trưởng phòng BT&HCTP