Ngày 26/11/2024, Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Công chứng (sửa đổi), có 450/453 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 93,95% tổng số đại biểu Quốc hội.
Luật Công chứng năm 2024 gồm 08 chương 76 Điều (giảm 02 chương và 05 điều so với Luật Công chứng năm 2014), với một số nội dung mới cơ bản sau đây:
Về tiêu chuẩn bổ nhiệm công chứng viên
Là công dân Việt Nam không quá 70 tuổi;
Thường trú tại Việt Nam, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, có phẩm chất đạo đức tốt và bảo đảm sức khỏe để hành nghề công chứng;
Có bằng cử nhân luật hoặc thạc sĩ luật hoặc tiến sĩ luật;
Có thời gian công tác pháp luật từ đủ 03 năm trở lên tại cơ quan, tổ chức sau khi có bằng cử nhân luật hoặc thạc sĩ luật hoặc tiến sĩ luật;
Tốt nghiệp khóa đào tạo nghề công chứng;
Đạt yêu cầu kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng.
Như vậy, so với Luật Công chứng năm 2014, Luật Công chứng năm 2024 yêu cầu công chứng viên phải là công dân Việt Nam không quá 70 tuổi. Bên cạnh đó, về thời gian công tác pháp luật quy định giảm xuống chỉ còn từ đủ 3 năm trở lên tại cơ quan, tổ chức sau khi có bằng cử nhân luật hoặc thạc sĩ luật hoặc tiến sĩ luật.
Đối với công chứng viên đã quá 70 tuổi đang hành nghề công chứng thì được tiếp tục hành nghề trong thời hạn 2 năm kể từ ngày 01-7-2025. Công chứng viên từ đủ 68 đến đủ 70 tuổi tại ngày 01-7-2025 thì được hành nghề công chứng đến khi đủ 72 tuổi. Khi hết thời hạn nêu trên, công chứng viên đương nhiên miễn nhiệm.
Về đào tạo nghề công chứng
Nhằm góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ công chứng viên, tại khoản 3, Ðiều 11, Luật Công chứng năm 2024 quy định những đối tượng được miễn đào tạo và bồi dưỡng nghề công chứng tại Luật Công chứng năm 2014 hiện hành sẽ vẫn phải tham gia đào tạo nghề công chứng trong thời hạn 6 tháng, gồm:
Người đã có thời gian từ đủ 05 năm trở lên làm thẩm phán; kiểm sát viên; điều tra viên; thẩm tra viên chính ngành Tòa án; chấp hành viên trung cấp, thẩm tra viên chính thi hành án dân sự; kiểm tra viên chính ngành kiểm sát; trợ giúp viên pháp lý hạng II; thanh tra viên chính ngành tư pháp; chuyên viên chính, pháp chế viên chính, nghiên cứu viên chính, giảng viên chính trong lĩnh vực pháp luật;
Thừa phát lại, luật sư, đấu giá viên đã hành nghề từ đủ 05 năm trở lên;
Giáo sư, phó giáo sư chuyên ngành luật; tiến sĩ luật;
Người đã là thẩm tra viên cao cấp ngành Tòa án; chấp hành viên cao cấp, thẩm tra viên cao cấp thi hành án dân sự; kiểm tra viên cao cấp ngành kiểm sát; trợ giúp viên pháp lý hạng I; thanh tra viên cao cấp ngành tư pháp; chuyên viên cao cấp, pháp chế viên cao cấp, nghiên cứu viên cao cấp, giảng viên cao cấp trong lĩnh vực pháp luật.
Về thời gian tập sự
Thời gian tập sự hành nghề công chứng là 12 tháng đối với người có giấy chứng nhận tốt nghiệp khóa đào tạo nghề công chứng và 6 tháng đối với người có giấy chứng nhận bồi dưỡng nghề công chứng. Thời gian tập sự hành nghề công chứng được tính từ ngày đăng ký tập sự.
Triển khai công chứng điện tử từ ngày 1-7-2025
Luật Công chứng năm 2024 quy định một số vấn đề cơ bản nhất về công chứng điện tử nhằm tạo cơ sở pháp lý cho chuyển đổi số hoạt động công chứng Theo đó, sẽ có 2 hình thức công chứng điện tử từ ngày 1-7-2025:
Công chứng điện tử trực tiếp: người yêu cầu công chứng giao kết giao dịch trước mặt công chứng viên, sau đó công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng thực hiện chứng nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.
Công chứng điện tử trực tuyến: đây là hình thức được thực hiện khi các bên tham gia giao dịch yêu cầu công chứng không có mặt tại cùng một địa điểm và giao kết giao dịch qua phương thức trực tuyến trước sự chứng kiến trực tiếp của công chứng viên.
Công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng thực hiện nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.
Luật Công chứng năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025./.